Այսօր Պետական վերահսկողական ծառայության ղեկավար Ռոմանոս Պետրոսյանի, ղեկավարի տեղակալներ՝ Ա.Վարդանյանի և Ռ.Բազիկյանի, ինչպես նաև Ծառայության գլխավոր քարտուղար՝ Ա.Բաղդասարյանի գլխավորությամբ քննարկվեցին «Պետական վերահսկողական ծառայության մասին» ՀՀ օրենքի նոր կարգավորումների դրույթները և դրանց կիրարկման ընթացակարգերը

Վերլուծության ենթարկվեցին ՊՎԾ վերահսկողության օբյեկտ հանդիսացող պետական կառավարման համակարգի մարմինները՝ ըստ նրանց ինստիտուցիոնալ առանձնահատկությունների, ինչպես նաև մանրամասն քննարկվեցին Տեղական ինքնակառավարման մարմիններում՝ որպես ՊՎԾ նոր վերահսկողության օբյեկտ (պետական բյուջեից տրամադրված միջոցների կառավարման օրինականության վերահսկողության մասով), Ծառայության վերահսկողական լիազորությունների շրջանակները:

Քննարկվեցին նաև Ծառայության կողմից իրականացվող վերահսկողական լիազորությունների առանձին տեսակներն ու դրանց շրջանակները՝ ըստ վերահսկման օբյեկտների, ինչպես նաև դրանց իրականացման կարգն ու ընթացակարգերը:

Անդրադարձ կատարվեց նաև Ծառայությանը վերապահված վերահսկողական նոր գործառույթին՝ Ֆինանսաբյուջետային հսկողությանը և ֆինանսական վերահսկողությանը:

Քննարկումը եզրափակվեց Ծառայության մասնագետների կողմից բարձրաձայնված մի շարք հարցադրումներին պատշաճ անդրադարձով և եզրափակիչ խոսքով:

ՀՀ ՊԵՏԱԿԱՆ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈւԹՅՈւՆ

Պետական վերահսկողական ծառայության տարեկան աշխատանքային հաշվետվությունը (2024թ.)

ՀԱՇՎԵՏՎՈՒԹՅՈՒՆ

ՀՀ պետական վերահսկողական ծառայությունը ներկայացնում է 2024 թվականին կատարված աշխատանքների ամփոփ արդյունքները։ Տարվա ընթացքում ծառայությունը իրականացրել է 159 մշտադիտարկում, որոնցից 119-ը ամփոփվել են հենց 2024 թվականին, իսկ 40-ը տեղափոխվել են 2025 թվական։ Բացի այդ, իրականացվել է 27 ուսումնասիրություն, որոնցից 22-ը ամփոփվել  են 2024 թվականին, իսկ 5-ը տեղափոխվել են 2025 թվական։ Իրականացված վերահսկողությունների արդյունքում բացահայտվել են մոտ 100 մլրդ դրամի չափով առերևույթ խախտումներ։ Պետական բյուջե է վերադարձվել շուրջ 922 մլն դրամ, որը զգալի ձեռքբերում է ֆինանսական վերահսկողության արդյունավետության բարձրացման տեսնկյունից։ Ծառայության գործունեության շրջանակում 69 գործ ուղարկվել է ՀՀ Գլխավոր դատախազություն՝ հետագա քրեաիրավական ընթացքն ապահովելու համար։ Այդ գործերից 63-ի հիմքով արդեն նախաձեռնվել են քրեական վարույթներ։

2024 թվականին ՊՎԾ մուտքագրված գրությունների ընդհանուր թիվը կազմել է 3748, որոնցից 713-ը հանրագիր, դիմում-բողոքներ են: Թվով 447–ը ներկայացվել է քաղաքացիների կողմից, 90-ը՝ փաստաբանների (գրեթե 2 անգամ ավելի 2023թ-ի համեմատ), 132-ը՝ իրավաբանական անձանց, իսկ մնացած 44–ը ԶԼՄ-ների և հասարակական կազմակերպությունների կողմից  ներկայացված հարցումներ են եղել:

2024 թվականին Ծառայության պետաիրավական ոլորտի վերահսկողության վարչությունն իրականացրել է թվով 11 մշտադիտարկում (որոնցից 8-ը ավարտվել են 2024թ-ին, իսկ 3-ը՝ անավարտ տեղափոխվել են 2025թ.) և  5 ուսումնասիրություն (որոնցից 3-ը ավարտվել են 2024թ-ին, իսկ թվով 2 ուսումնասիրություն գտնվում է ընթացիկ փուլում): Վերահսկողական գործառույթների ոլորտն ընդգրկել է ՀՀ պաշտպանության, ՀՀ ներքին գործերի և ՀՀ առողջապահության նախարարությունները, ինչպես նաև ՀՀ արդարադատության նախարարության Հարկադիր կատարումն ապահովող ծառայությունը: 2024 թվականի ընթացքում Վարչության կողմից ներկայացվել են վերահսկողության արդյունքներից բխող պահանջվող միջոցառումների վերաբերյալ թվով 12 առաջարկություններ: Ծառայության պետաիրավական ոլորտի վերահսկողության վարչության 2024 թվականին արձանագրած խախտումները կազմել են ավելի քան 362 մլն ՀՀ դրամ: Արձանագրված խախտումներով առերևույթ հանցանքի մասին թվով 1 դեպքով հաղորդում է ներկայացվել ՀՀ դատախազությանը, ինչի արդյունքում ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտեում նախաձեռնվել է քրեական վարույթ: Թվով 1 վերահսկողության արդյունքներով նյութեր են փոխանցվել ՀՀ ազգային անվտանգության ծառայությանը: 

Ծառայության տնտեսական ոլորտի վերահսկողության վարչությունը 2024 թվականին իրականացրել է թվով 12 մշտադիտարկում (որոնցից 8-ը ավարտվել են 2024թ-ին, իսկ 4-ը` անավարտ տեղափոխվել են 2025թ.) և 7 ուսումնասիրություն (որոնցից 5-ը ավարտվել են 2024 թ-ին, իսկ 2-ը՝ անավարտ տեղափոխվել են 2025 թ.)։ Վարչության արձանագրած խախտումները կազմել են 6.165 մլրդ ՀՀ դրամ, որից ՀՀ պետական բյուջե է վերականգնվել 29,8 մլն ՀՀ դրամ: Իրականացված ուսումնասիրությունների արդյունքներով նախաձեռնվել են թվով 11 քրեական վարույթներ:

Ծառայության գնումների գործընթացների վերահսկողության վարչությունը 2024 թվականին իրականացրել է 28 մշտադիտարկում (որոնցից 23-ը ավարտվել են 2024թ-ին, իսկ 5-ը՝ անավարտ տեղափոխվել են 2025թ.) և թվով 12 վերլուծություն: Մշտադիտարկվել են գնման ընթացակարգերի տեխնիկական բնութագրերի ավելի քան 13,680 գնման ընթացակարգերի հրավերներ, որոնց արդյունքում կատարվել է 374 գնման ընթացակարգի տեխնիկական բնութագրի փոփոխության առաջարկ: Արձանագրվել է թվով 191 դեպք՝ գնման ընթացակարգերի հրավերների տեխնիկական բնութագրերի խտրականության, 110 դեպք՝ գնումների գործընթացներին մասնակցելու իրավունք չունեցող և վերջիններիս հետ փոխկապակցված անձանց մասնակցության, 73 դեպք՝ գնումների օրենսդրական կարգավորումների պահանջների խախտման ուղղությամբ: Իրականացված վերահսկողության արդյունքներով 68 պաշտոնատար անձի նկատմամբ կիրառվել են կարգապահական պատասխանատվության միջոցներ: Վերահսկողական գործառույթների իրացման արդյունքում արձանագրված խախտումները կազմել են ավելի քան 3,124 մլրդ ՀՀ դրամ: Իրականացված վերահսկողության արդյունքները զեկուցվել են ՀՀ վարչապետին և իրավական գնահատականի անհրաժեշտության պարագայում ներկայացվել են ՀՀ գլխավոր դատախազություն: Արդյունքում՝ ներկայացված տեղեկատվության հիման վրա նախաձեռնվել են թվով 23 քրեական վարույթ: Միաժամանակ, իրականացված վերահսկողության ընթացքում Ծառայության կողմից ներկայացված տեղեկատվության հիման վրա պատվիրատուների կողմից թույլ տրված անհամապատասխանությունների շրջանակում վերականգնվել է ավելի քան 49,869 մլն ՀՀ դրամ՝ որպես կատարված իրավախախտման վերականգնում կամ չհաշվարկված տույժեր և տուգանքներ:

Ծառայության տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների ոլորտների վերահսկողության վարչությունը 2024 թ-ին իրականացրել է թվով 37 մշտադիտարկում (որոնցից 29-ը ավարտվել են 2024թ-ին, իսկ 8-ը՝ անավարտ տեղափոխվել են 2025թ.) և թվով 4 ուսումնասիրություն: Վարչությունը 2024 թվականին իրականացրած վերահսկողական գործողությունների արդյունքում արձանագրել է շուրջ 3.196 մլրդ  ՀՀ դրամի խախտումներ և թերություններ, ինչպես նաև մոտ 273 մլն ՀՀ դրամի ռիսկային ծախսեր, որից պետական բյուջե է վերականգնվել շուրջ 284 մլն. ՀՀ դրամը: Բացի այդ, 2023 թվականին «Բարձրավոլտ էլեկտրական ցանցեր» ընկերությունում իրականացված ուսումնասիրության արդյունքում 2024թ-ին կատարվել է ընկերության կանոնադրական կապիտալի ավելացում՝ ավելի քան 5.792 մլրդ ՀՀ դրամի չափով: Իրականացված մշտադիտարկումների և ուսումնասիրությունների արդյունքների հիման վրա նախաձեռնվել է թվով 18 քրեական վարույթ:

Ծառայության սոցիալական ոլորտի վերահսկողության վարչությունը 2024 թվականին իրականացրել է թվով 22 մշտադիտարկում (որոնցից 14-ը ավարտվել են 2024թ-ին, իսկ 8-ը՝ անավարտ տեղափոխվել են 2025թ.) և 7 ուսումնասիրություն (որոնցից 1-ը անավարտ տեղափոխվել է 2025թ.): Սոցիալական ոլորտի վերահսկողության վարչությունը 2024 թվականին իրականացրած մշտադիտարկումների և ուսումնասիրությունների արդյունքում արձանագրել է շուրջ 4.110 մլրդ ՀՀ դրամի խախտումներ և թերություններ, որից պետական բյուջե է վերականգնվել՝ ավելի քան 676 մլն ՀՀ դրամ գումար: Իրականացված մշտադիտարկումների և ուսումնասիրությունների արդյունքների հիման վրա նախաձեռնվել է թվով 4 քրեական վարույթ:

ՀՀ ՊՎԾ իրավական ապահովման և օրինականության վերահսկողության վարչությունը 2024 թվականին իրականացրել է թվով 20 մշտադիտարկում (որոնցից 14-ը ավարտվել են 2024թ-ին, իսկ  6-ը՝ անավարտ տեղափոխվել են 2025թ.): Մշտադիտարկումներից միայն մեկի արդյունքում նախնական արձանագրվել է մոտ 34 մլն ՀՀ դրամի խախտումներ և թերություններ: Իրականացված մշտադիտարկումների արդյունքների հիման վրա նախաձեռնվել է թվով 4 քրեական վարույթ:

ՀՀ պետական վերահսկողական ծառայության ստուգումների իրականացման ոլորտի վերահսկողության վարչության կողմից 2024 թվականի  ընթացքում իրականացվել են թվով 19 մշտադիտարկում, (որոնցից 14-ը ավարտվել են 2024թ.-ին, իսկ 5-ը՝ անավարտ տեղափոխվել են 2025թ.) և թվով 4 ուսումնասիրություն (որոնցից 2-ը ամփոփման փուլում են): Ոսումնասիրություններ իրականացվել են ՀՀ ՏԿԵՆ պետական գույքի կառավարման կոմիտեում, ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեում և ՀՀ առողջապահական և աշխատանքի տեսչական մարմնում: Մշտադիտարկումները վերաբերել են ՀՀ ՊԵԿ-ին և տեսչական մարմիններին: Արդյունքում՝ 2024 թվականի ընթացքում արձանագրվել է շուրջ 2.910 մլրդ ՀՀ դրամի խախտում: Տրամադրված տեղեկությունների հիման վրա նախաձեռնվել է թվով 2 քրեական վարույթ:

Ծառայության ռիկսերի գնահատման և վերլուծության վարչության կողմից 2024 թվականին իրականացվել է 5 մշտադիտարկում (որոնցից 4-ը ավարտվել են 2024թ-ին, իսկ 1-ը ամփոփվել է և գտնվում է ավարտական փուլում) որոնց արդյունքում կազմվել են 9 ՄՇԴ տեղեկանքներ, 41 վերլուծական տեղեկանքներ և 3 օրենսդրական փոփոխություն իրականացնելու վերաբերյալ առաջարկություն է ներկայացվել ՀՀ վարչապետին:

2024թ. Դիմումների և քաղաքացիների ընդունելության բաժինը ստացել է 277 դիմում-բողոք, որոնցից 94-ը հասցեագրվել է պետական մարմիններին, 92-ը եղել են հսկողական, 2-ը՝ ոչ հսկողական, 146 պատասխանվել է քաղաքացիներին, 62 ուղղորդվել է այլ հաստատություններ, իսկ որոշ դիմում-բողոքների ընթացքը լուծվել է Ծառայության մասնագիտացված վարչությունների կողմից: Դիմումների և քաղաքացիների ընդունելության բաժինն իր լիազորությունների շրջանակում 2024թ-ին իրականացրել է 2 մշտադիտարկում՝ ՀՀ ներքին գործերի նախարարության Միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայությունում և Պետական եկամուտների կոմիտեում: Մշտադիտարկումները վերաբերել են 2023 թվականի ընթացքում ՊԵԿ-ում և ՆԳՆ-ի Միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայությունում քաղաքացիների դիմում-բողոքների քննարկմանը, «թեժ գիծ» ծառայությունների վարմանը, ինչպես նաև քաղաքացիների ընդունելության գործընթացների իրականացմանը: Նույն թվականին ՆԳՆ–ում մեկնարկել է ՄՇԴ, որը ներկայում գտնվում է ամփոփման փուլում:

2024թ-ի դեկտեմբերի 19-ին կայացած Կառավարության նիստում հավանության է արժանացել մշակված և շրջանառության մեջ դրված ««Պետական վերահսկողական ծառայության մասին» օրենքում և հարակից օրենքներում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին օրենսդրական նախագծերի փաթեթը: Նախագծի մշակումը պայմանավորված է եղել գործող օրենքի գործունեության ավելի քան 6 տարիների ընթացքում ի հայտ եկած մի շարք ընթացակարգային խնդիրների վերացման, վերահսկողական գործիքակազմերի հստակեցման և Ծառայության կայացման ընթացիկ փուլում առաջադրված խնդիրներին առավել արդյունավետ լուծումներ տալու անհրաժեշտությամբ: Ընդհանուր առմամբ՝ նախատեսված նոր իրավակարգավորումներով կստեղծվեն Ծառայության գործունեության արդյունքում հայտնաբերված ենթադրյալ կոռուպցիոն իրավախախտումների դեպքերի արձանագրման առավել լայն հնարավորություններ: Կհստակեցվեն Ծառայության կողմից ՀՀ վարչապետին վերապահված վերահսկողական լիազորությունների իրականացման շրջանակներում պետական միջոցների կառավարման օրինականության և արդյունավետության նկատմամբ վերահսկողական գործընթացները՝ հնարավոր չարաշահումների և իրավախախտումների բացահայտման, կանխարգելման և արձանագրված փաստերի հետագա ընթացքը լուծելու նպատակով: Նախագծով ՀՀ ֆինանսների նախարարության կողմից ՀՀ պետական բյուջեի կատարման նկատմամբ հսկողության իրականացման գործառույթը վերապահվելու է ՀՀ պետական վերահսկողական ծառայությանը: Անհրաժեշտ օրենսդրական կարգավորումների արդյունքում ՀՀ ֆինանսների նախարարության տվյալ գործառույթն իրականացնող ստորաբաժանումը դուրս է բերվելու նախարարության կազմից և գործելու է ՀՀ պետական վերահսկողական ծառայության կազմում:

««Պետական վերահսկողական ծառայության մասին» օրենքում փոփոխություն կատարելու մասին» օրենքի նախագիծը և հարակից օրենքների նախագծերի փաթեթը Կառավարության հաստատումից հետո ուղարկվել է Ազգային Ժողով և գտնվում է գլխադասային հանձնաժողովի օրակարգում՝ հավանության արժանանալուց հետո ներառվելով խորհրդարանի լիագումար նիստի օրակարգ:

ՀՀ ՊԵՏԱԿԱՆ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆ

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի մոտ հունվարի 31-ին քննարկվել է Պետական վերահսկողական ծառայության 2023 թվականի գործունեության հաշվետվությունը

Ծառայության ղեկավար Ռոմանոս Պետրոսյանը, ինչպես նաեւ ղեկավարի տեղակալներ Ռոբերտ Բազիկյանը, Անրի Վարդանյանը եւ Արա Եղոյանը զեկուցել են հաշվետու ժամանակաշրջանում իրականացված միջոցառումների մասին:

Մասնավորապես, ամփոփ տեղեկատվություն է ներկայացվել 2023 թվականին պետաիրավական, տնտեսական, տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների, սոցիալական, գնումների գործընթացների, ստուգումների իրականացման, ռիսկերի գնահատման և վերլուծության, ինչպես նաև իրավական ապահովման և օրինականության ոլորտներում իրականացված 40 ուսումնասիրությունների (2022թ.՝ 39) և 216 մշտադիտարկումների (2022թ.՝ 201) արդյունքների վերաբերյալ:
Վերոնշյալի համատեքստում առանձին անդրադարձ է կատարվել գերատեսչություններում և պետական մասնաբաժին ունեցող կառույցներում իրականացված ուսումնասիրություններին և մի շարք մշտադիտարկումներին:

Նշվել է, որ ծառայության կողմից վերահսկողական գործառույթների իրականացման արդյունքում 2023-ին նախաձեռնվել է 90 քրեական վարույթ (2022թ.՝ 77):

Զեկուցվել է նաև, որ արձանագրված առերևույթ խախտումների/անհամապատասխանությունների գծով վերականգնվել է շուրջ 1.1 մլրդ դրամ (2022թ.՝ շուրջ 135 մլն դրամ):

Այս համատեքստում անդրադարձ է կատարվել վերականգնվող միջոցների համար պետական համակարգի կողմից ծախսվող ժամանակին և դրանց համապատասխան գումարների ծախսմանը: Վարչապետ Փաշինյանը նշել է. «Այստեղ ձևակերպման խնդիրն է. մեր խնդիրն ի սկզբանե եղել է 1000 դրամ վերականգնելը, թե մեր խնդիրը եղել է, օրինակ, վերահսկողություն իրականացնելը, և այդ ընթացքում 1000 դրամ է վերականգնվել կամ 400: Տեսականորեն, իմ ընկալմամբ՝ դեպք կա, որ 1000 դրամ վերականգնելն այնքան սկզբունքային է, որ դրա համար կարելի է 50 000 դրամ կամ նույնիսկ 1 մլն դրամ ծախսել, որովհետև դա կախված է կոնտեքստից: Օրինակ՝ ՊԵԿ-ի գործառույթների հետ կապված կրկին այդպիսի հարց է ծագում: Ես ասում եմ, լսեք, հարգելի գործընկերներ, երկրում 3000 POS տերմինալ կա, որով 0 գործարք է կատարվել: ՊԵԿ-ի արձանագանքն ի՞նչ է. ասում է՝ այդ 3000 POS տերմինալը գյուղերում դրած, լավ, դրանով աշխատեր, ինչքա՞ն շրջանառություն էր լինելու: Թող մի 100 մլն դրամի շրջանառություն լիներ, այդ 100 մլն դրամի շրջանառությունից 6 մլն դրամ հարկ գեներացվեր: Ես ասում եմ՝ ոչ, սա այդ դեպքը չէ, որովհետև դա նախ մարդու իրավունքն է, որ պետք է ապահովենք, կենսաթոշակառուի, որ կարող է անկանխիկ առևտուր անել և երկրորդը՝ դա օրենքի կատարման խնդիր է:

Մենք քանակական ցուցանիշներից պետք է անցում կատարենք որակական ցուցանիշներին, և պրոբլեմները վեր հանենք ու լուծումներ առաջարկենք, կամ պարտադիր չէ, որ ՊՎԾ-ն ունենա բոլոր հարցերի լուծումները, կարող է ասել, որ այս խնդիրը կա, քաղաքականություն մշակող մարմին կամ իրականացնող՝ տեսեք, ինչպես եք լուծում, բայց այս պրոբլեմը կա: Այդ գործելակերպը, իմ կարծիքով, ավելի ճիշտ է, քան ուղղակի թվային տրամաբանության մեջ մնալը»:
Ծառայության կողմից իրականացված վերահսկողական գործառույթների արդյունքում ներկայացվել են 41 օրենսդրական փոփոխությունների («Ֆինանսական համահարթեցման մասին» օրենք, «Էներգետիկայի մասի» օրենք, «Գնումների մասին» օրենք և այլն), ինչպես նաև 83 այլ բնույթի առաջարկություններ՝ արձանագրված բացթողումները վերացնելու, անճշտությունները շտկելու վերաբերյալ, պատասխանատու պաշտոնատար անձանց նկատմամբ ծառայողական քննություններ անցկացնելու, պատասխանատվության միջոցներ կիրառելու մասով և այլն:
Վարչապետ Փաշինյանն անդրադարձել է իրականացված ծրագրերի նկատմամբ վերահսկողությանը և նշել.

«Հաջորդ խնդիրը վերաբերում է նորից ոչ թե քանակական, այլ ավելի շատ որակական վերահսկողությանն ավտոճանապարհների հետ կապված, որովհետև հիմա էլ մենք ճանապարհներ ենք կառուցում, կառուցվել է 500 կմ ճանապարհ: Լավ, կառուցել ենք, բայց 3 տարի հետո այդ ճանապարհի վիճակը համապատասխանո՞ւմ է մեր ունեցած որակական ստանդարտին, թե ոչ: Ես հանձնարարում եմ, որ ՊՎԾ-ն կոնկրետ այս թեմայով ուսումնասիրություն իրականացնի, ընդ որում՝ ոչ միայն փաստաթղթային, այլ գնալ, ոնց որ սահմանված կարգն է, հանույթը վերցնել: Թե չէ, ճանապարհը կառուցեցինք, բայց ենթադրենք ինքը սկսում է քայքայվել շատ արագ ու հետո, նորից մենք պատասխան չունենք, չգիտենք, թե ինչն է պատճառը, որովհետև այս տարի եղանակը լավ չէր, բեռնափոխադրումն է շատացել, ծանր բեռնատարներն են շատացել, որի մեջ լեգիտիմ բան պիտի լինի: Այդտեղ ստանդարտի հարց էլ կա: Իմիջիայլոց, ասեմ՝ մենք տնտեսության արդիականացման ծրագրով, որ խթանում ենք տեխնիկայի ներմուծումը, հիմա այն չափի ինքնագնաց սովորական մեքենաներ կան, որ երբեք Հայաստանում չեն եղել, բայց այդտեղ էլ պետք է հասկանանք՝ մեր ճանապարհների ստանդարտներն այս տրամաբանության համար համապատասխանեցրե՞լ ենք, թե չենք համապատասխանացրել: Եվ այստեղ ես ակնկալում եմ, որ պատասխաններ ունենանք»:

Զեկուցվել է, որ 2023-ին քաղաքացիներից ստացվել է 638 հանրագիր (2022թ.՝ 589)՝ արձանագրելով, որ 638 հանրագրերի շուրջ 47%-ը ստացվել է իրավաբանական անձանցից, շուրջ 46%-ը քաղաքացիներից, իսկ շուրջ 7%-ը՝ փաստաբաններից:
Նշվել է նաև, որ 2023-ի ընթացքում ծառայության կողմից պետական գերատեսչություններում քաղաքացիների կողմից 2022 թվականին տվյալ մարմիններին ուղղված դիմում-բողոքների, «Թեժ գիծ» ծառայության և քաղաքացիների ընդունելության գործառույթի իրականացման նկատմամբ վերահսկողության շրջանակներում արձանագրվել են մի շարք խախտումներ/անհամապատասխանություններ:

Ներկայացվել են նաև կոռուպցիայի դեմ պայքարի ՀՀ ռազմավարական և միջազգային ծրագրերում (ԳՐԵԿՈ, ՕԼԱՖ) ծառայության ներգրավվածության հիմնական ուղղությունները՝ կարևորելով ՀՀ հակակոռուպցիոն ռազմավարության իրականացման 2019-2022 թվականների միջոցառումների ծրագրի ապահովման նկատմամբ վերահսկողությունը: Վերոգրյալի շրջանակներում՝ փաստվել է նաև, որ 2023 թվականի դեկտեմբերից Ծառայությունը հանդիսանում է Խարդախության դեմ պայքարի եվրոպական գրասենյակի (ԽՊԵԳ, ՕԼԱՖ) գործընկեր պետական կառույց:

Զեկուցվել է, որ «Պետական վերահսկողական ծառայության մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու անհրաժեշտությունը պայմանավորված է պետական բյուջեի կատարման նկատմամբ ֆինանսաբյուջետային հսկողության գործառույթի՝ ծառայությանը վերապահելու Վարչապետի հանձնարարականի ապահովմամբ, ինչպես նաև շուրջ 6 տարվա գործունեության ընթացքում ի հայտ եկած համակարգային խնդիրների լուծման անհրաժեշտությամբ:

ՀՀ ՊԵՏԱԿԱՆ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆ

Պետական վերահսկողական ծառայությունն ամփոփել է 2022 թվականին կատարված աշխատանքները

Սույն հաշվետվությունը ներառում է ՀՀ պետական վերահսկողական ծառայության կողմից 2022 թվականի ընթացքում կատարված հիմնական աշխատանքները:

2022 թվականին Ծառայության պետաիրավական ոլորտի վերահսկողության վարչությունն իրականացրել է 3 ուսումնասիրություն և 14 մշտադիտարկում (2021 թվականին մշտադիտարկումները 5-ն էին, իսկ ուսումնասիրությունները՝ 3-ը), որի ընթացքում արձանագրվել են գնման ընթացակարգի, պետական միջոցների անարդյունավետ կառավարման դեպքերի, ինչպես նաև ի հայտ են բերվել առաջարկություններին չարձագանքելու դեպքեր եւ այլ բնույթի խախտումներ: Ծառայության պետաիրավական ոլորտի վերահսկողության վարչության 2022 թվականին արձանագրած խախտումները կազմել են մոտ 11 մլրդ ՀՀ դրամ:

Ծառայության տնտեսական ոլորտի վերահսկողության վարչությունը 2022 թվականին իրականացրել է 6 ուսումնասիրություն և 21 մշտադիտարկում։ Հարկ է նկատել, որ 2021 թվականի համեմատությամբ մշտադիտարկումներն ավելացել են 17-ով: Իրականացված վերահսկողական աշխատանքների արդյունքում խախտումներ են արձանագրվել պետական կառավարման մարմիներում, նրանց ենթակա հիմնարկներում։ Վարչության արձանագրած խախտումները կազմել են 8,45 մլրդ. ՀՀ դրամ։

Ծառայության ռիսկերի գնահատման եւ վերլուծության վարչությունը 2022 թվականին իրականացրել է 13 մշտադիտարկում և 195 վերլուծություն, որի արդյունքում վեր են հանվել Կառավարության հավանությանն արժանացած ներդրումային ծրագրերի իրականացման հնարավոր ռիսկերը, պետական գնումներում հաղթող ճանաչված որոշ տնտեսվարող սուբյեկտների հնարավոր փոխկապակցվածությունը, արձանագրվել են մաքսային մարմնի կողմից մաքսային հսկողությանն առնչվող մի շարք թերացումներ: Վարչությունը 2022 թվականի ընթացքում արձանագրել է 28,3 մլն ՀՀ դրամի խախտում:

Ծառայության գնումների գործընթացների վերահսկողության վարչությունը 2022 թվականին իրականացրել է 5 ուսումնասիրություն, 19 մշտադիտարկում, մշտադիտարկվել են գնման ընթացակարգերի տեխնիկական բնութագրերի ավելի քան 3100 գնման ընթացակարգերի հրավերներ, որոնց արդյունքում կատարվել է 168 գնման ընթացակարգի տեխնիկակական բնութագրի փոփոխության առաջարկ: 2021 թվականին նույն ցուցանիշը համապատասխանաբար կազմել է 2780 գնման ընթացակարգ, որի արդյունքում տրվել է 122 գնման ընթացակարգի տեխնիկական բնութագրի փոփոխության առաջարկություն: 2022 թվականին իրականացված վերահսկողության արդյունքներով 20 պաշտոնատար անձի նկատմամբ կիրառվել են կարգապահական պատասխանատվության միջոցներ: Վերահսկողական գործառույթների իրացման արդյունքում արձանագրված խախտումները կազմել են մոտ 2,18 մլրդ․ ՀՀ դրամ:

Ծառայության տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների ոլորտների վերահսկողության վարչությունը 2022-ին իրականացրել է 4 ուսումնասիրություն և 51 մշտադիտարկում (2021 թվականին ուսումնասիրությունները 5-ն էին, մշտադիտարկումները՝ 2-ը)։ Վարչությունը 2022 թվականին իրականացրած վերահսկողական գործողությունների արդյունքում արձանագրել է 15 725 110 220 ՀՀ դրամի և 7279 ԱՄՆ դոլարին համարժեք ՀՀ դրամի խախտումներ, որից ՀՀ պետական բյուջե է վերականգնվել 7 998 487 ՀՀ դրամ և 7279 ԱՄՆ դոլարին համարժեք ՀՀ դրամի չափով գումար:

Ծառայության սոցիալական ոլորտի վերահսկողության վարչությունը 2022 թվականին իրականացրել է 8 ուսումնասիրություն և 23 մշտադիտարկում (2021 թվականին ուսումնասիրությունները 1-ն էին, մշտադիտարկումները՝ 16-ը)։ Սոցիալական ոլորտի վերահսկողության վարչությունը 2022 թվականին իրականացրած մշտադիտարկումների և ուսումնասիրությունների արդյունքում արձանագրել է 811 238 733 ՀՀ դրամի խախտումներ, որից պետական բյուջե է վերականգնվել՝ 112 732 096 ՀՀ դրամ գումար, իսկ քաղաքացիներին է վճարվել վերադարձման ենթակա 13 686 480 ՀՀ դրամ:

Իրավական ապահովման և օրինականության վերահսկողության վարչությունը 2022 թվականին իրականացրել է 5 ուսումնասիրություն և 13 մշտադիտարկում։ Վարչության 2022 թվականին իրականացրած վերահսկողական գործողությունների արդյունքում արձանագրած խախտումները կազմել են 2 385 495 ԱՄՆ դոլարին համարժեք ՀՀ դրամ և 75 295 080 ՀՀ դրամ։

Ծառայության դիմումների և քաղաքացիների ընդունելության բաժնում ստացված հանրագրերը 2022 թվականին՝ 2021 թվականի համեմատությամբ աճել են մոտ 43%-ով։ Հարկ է նշել, որ ՀՀ պետական վերահսկողական ծառայությունում քաղաքացիների ընդունելությունն իրականացվում է հանրագրերի հիման վրա՝ Դիմումների և քաղաքացիների ընդունելության բաժնում:

2022 թվականին պետական կառավարման համակարգի մարմիններում, նրանց ենթակա կազմակերպություններում, տարածքային կառավարման և տեղական ինքնակառավարման մարմիններում Ծառայության արձանագրած խախտումների, բացթողումների վերացման ուղղությամբ այդ մարմիններին ներկայացվել են համապատասխան առաջարկներ, իսկ առերևույթ հանցագործության հատկանիշներ պարունակող փաստերը փոխանցվել են իրավապահ մարմիններին՝ իրավական գնահատական տալու և հետագա ընթացքը լուծելու համար։ Հարկ է նկատել, որ 2022 թվականին ՀՀ պետական վերահսկողական ծառայության կողմից օրենքով իրեն վերապահված վերահսկողական լիազորությունների իրացման արդյունքներով նախաձեռնվել է 77 քրեական վարույթ, որից 33-ը՝ ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտեի կողմից:

ՀՀ ՊԵՏԱԿԱՆ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂԱԿԱՆ ԾԱՌԱՅՈՒԹՅՈՒՆ